Mooie studie over verzadigde vetten

Maar jammer genoeg verkeerd begrepen door de media…

‘Elke dieetgids blijft halsstarrig olijfolie en consorten voorschrijven’ koppen sommige kranten bij een herziening van een oude anti-verzadigd-vet studie. Maar olijfolie komt niet eens voor in deze studie. Waarover gaat de ‘Re-evaluated Coronary Minnesota experiment’ wel? 

Het is een her-evaluatie van een oud experiment dat is uitgevoerd tussen 1968 en 1973. Toen heeft men in de voeding van ziekenhuispatiënten een groot deel van de verzadigde vetten (vooral boter) vervangen door ‘plantaardige olie rijk aan linolzuur’, bij ons beter bekend als plantaardige omega 6 vetten. Het ging vooral om maisolie en margarine. Waarom deed men dat? In die tijd was men ervan overtuigd dat verzadigde vetten slecht waren voor hart- en vaatziekten en dat het beter zou zijn deze te vervangen door plantaardige omega 6 vetten.

Onder invloed van de toenmalige inzichten heeft de voedingsindustrie de verzadigde vetten toen massaal ingeruild voor plantaardige omega 6 vetten, zoals maisolie, zonnebloemolie, sojaolie, margarines. Dit kwam de voedingsindustrie boevendien goed uit omdat dit goedkope en makkelijk te verwerken vetten zijn.

De her-evaluatie heeft nu aangetoond dat het geen goed idee is geweest om verzadigde vetten te ruilen voor ‘plantaardige omega 6 vetten rijk aan linolzuur’ omdat dit niet heeft geleid tot minder hart en vaatziekten, integendeel.

De laatste jaren zijn er wel meer onderzoeken geweest die aantonen dat het massaal en eenzijdig overstappen naar één soort vet, met name plantaardige omega 6 vetzuren geen goed idee was. Men weet intussen dat een teveel aan omega-6 vetzuren ontstekingen uitlokt.

In die zin heeft deze studie eigenlijk niets nieuw aan het licht gebracht. Er zijn heel veel wetenschappers die nooit tegen verzadigde vetten zijn geweest zoals de Britse Professor Aseem Malhotra, de Nederanders Prof. Fritz Muskiet en Hanno Pijl en vele anderen. Zij pleiten niet alleen vóór meer vetten maar ook vóór meer variatie in het consumeren van vetten. Zo weet men nu dat ook omega 3 vetzuren een cruciale rol spelen voor onze gezondheid. In navolging van al deze nieuwe inzichten zijn verzadigde plantaardige vetten zoals kokos- en palmolie net populair geworden.

Sommige media laten juist uitschijnen dat deze studie zich uitspreekt tegen alle plantaardige vetten, ook verzadigde zoals kokos- en palmolie. Maar deze interpretatie gaat helemaal in tegen wat de studie juist wilt aantonen, namelijk dat verzadigd vet niet slecht is! In de recente her-evaluatie gaat het dus helemaal niet om dierlijke vetten (die goed zouden zijn) versus plantaardige vetten (die minder goed zouden zijn), zoals sommige media laten uitschijnen. Helaas is het niet zo eenvoudig, het gaat om het type vet: ‘verzadigde vetten’ versus ‘onverzadigde / omega 6 vetten’.

De enige conclusie van de studie is dat het niet opportuun was de verzadigde vetten te vervangen door ‘plantaardige vetten rijk aan linolzuur’. Dit past helemaal in de nieuwe visie van de moderne voedingswetenschap.

Helaas zijn sommige wetenschappers er nu nog altijd van overtuigd dat verzadigd vet niet goed is voor de gezondheid. Deze wetenschappers zijn niet alleen tegen dierlijke verzadigde vetten zoals boter maar ook tegen plantaardige verzadigde vetten zoals kokosvet en palmvet.

Wat met olijfolie? Volgens sommige media zou olijfolie niet goed zijn, maar hoe komen ze er bij? Over olijfolie is helemaal geen sprake in het experiment. Ik begrijp dan ook niet waarom de journalist het plots over olijfolie heeft. Olijfolie is rijk aan mono-onverzadigde vetzuren en bevat bijna geen linolzuren. Het is een totaal ander soort vet, dat in het experiment niet werd gebruikt of vermeld. Er kunnen hier dan ook onmogelijk conclusies uit getrokken worden over olijfolie.

Voor de meeste wetenschappers en ook voor Harvard is olijfolie nog altijd één van de meest aanbevelingswaardige vetten, de gezondheidsvoordelen zijn wellicht ook te danken aan de polyfenolen waaraan olijfolie rijk is.
Onlangs is er nog een studie verschenen die pleit voor olijfolie.

Ik laat me al veel jaren inspireren door vooruitstrevende wetenschappers die het belang benadrukken van vetten in de voeding, ook van verzadigde vetten. Dat kadert in de nieuwe visie: vetten zijn niet zozeer het probleem maar wel het overmatige gebruik aan snelle, geraffineerde koolhydraten.
Lees ook mijn interview met professor Hanno Pijl In Feeling GOLD, dat gaat hier helemaal over.

Mijn conclusie en visie die ik verdedig in mijn boeken:

1. Wie gezond en gevarieerd eet hoeft geen angst te hebben voor verzadigd vet. Kies altijd voor het volwaardige volle product: kokosvet, volle yoghurt, eieren, natuurboter. Ik ben geen aanhanger van de ‘vet is slecht’-hypothese.
2. Koken doe je best met olijfolie of kokosvet maar ook natuurboter is best oké.
3. Vermijd omega 6 vetten. Op zich zijn ze niet slecht, maar wel wanneer we er te veel en éénzijdig van eten. Teveel omega 6 vetten en te weinig omega 3 vetten bevordert ontstekingen. Via vlees, vis, gevogelte, noten, zaden en groenten krijgen we voldoende omega 6 vetzuren binnen om aan onze basale behoeftes te voldoen.
4. Varieer met vetten zoals je met voeding varieert: omega 3 vetzuren (oa vis, sommige noten en zaden), enkelvoudige onverzadigde vetzuren (oa olijfolie, avocado), verzadigde vetzuren (oa kokosvet, volle yoghurt, natuurboter, eieren) en ja ook met omega 6 vetten (zie hierboven)

Ik vind het dan ook bijzonder jammer dat sommige media deze studie gedeeltelijk fout hebben geinterpreteerd en hierbij vooral meer verwarring zaaien in plaats van opheldering te brengen. Want het is een mooie studie die de moderne voedingswetenschap versterkt. Mijn boodschap is en blijft : olijfolie, kokosvet en boter, ze zijn allemaal goed.

Voor mij biedt deze studie helemaal geen nieuwe inzichten. Om dit duidelijk te maken wil ik even professor Hanno Pijl citeren, die ik een tijdje geleden, in tempore non suspecto, heb geïnterviewd voor Feeling GOLD. Het interview verschijnt deze week.

Hanno Pijl:
‘Er is inmiddels heel veel kritiek op die 7 landen studie (PN: van prof. Ancel Keys, mede-auteur van de Minnesota Coronary Experiment 1968-73.) die zou niet helemaal correct zijn verlopen. Bovendien zijn er veel nieuwe epidemiologische studies en ook grote overzichtsstudies, die geen enkele relatie laten zien tussen consumptie van verzadigd vet en hart- en vaatziekten. Maar wat wel uit die studies komt is dat er een relatie is met de consumptie van snelle koolhydraten en hart- en vaatziekten, die is er wel. We hebben achteraf,  vanaf de jaren ’70 dus het foute advies gegeven. Dat weten we nu, inmiddels is er het voortschrijdend inzicht van de wetenschap. Dat hoort bij wetenschap. Er is sindsdien heel veel onderzoek gebeurd naar die relatie tussen verzadigd vet en hart- en vaatziekten en dat levert ons nu de kennis dat we niet bang 
moeten zijn voor vet.’

Hier lees je de studie helemaal.

Probeer ze te lezen, zo moeilijk is het niet.